Sergio van Dijk pionierde in Indonesië: ‘Voetbal is daar de tweede religie’

Indonesië is nog volop in de race voor deelname aan het WK van 2026. Het naturaliseren van Nederlandse voetballers met Indonesisch bloed speelt daarbij een belangrijke rol. Sergio van Dijk was een van de eerste Nederlandse spelers met Indonesische roots die uitkwam voor het Aziatische land. Voetbalzone spreekt met hem over onder andere zijn tijd in Indonesië, de huidige situatie van het land, zijn band met bondscoach Patrick Kluivert en zijn periode in Australië, waar hij records verbrak. “Dan sta je ineens tegenover oud-teamgenoot Arjen Robben.”

Door Bart Slabbekoorn

Van Dijk groeit als klein jongetje op in een voetbalgek gezin. Hij dankt er zelfs zijn naam aan. “Mijn moeder was enorm fan van het Braziliaanse elftal. Ik ben vernoemd naar Serginho Chulapa, de spits van Brazilië op het WK van 1982”, vertelt Van Dijk. “Mijn vader was een talentvolle voetballer. Hij heeft het geschopt tot het eerste elftal van ACV Assen, dat is de plaatselijke voetbalclub waar wij vandaan kwamen. Hij heeft daar twee kampioenschappen meegemaakt op het hoogste amateurniveau, met Foppe de Haan en Hans Westerhof als trainers.”

“Mijn broertje en ik gingen eigenlijk elke wedstrijd mee en we zaten altijd voorin de bus. Voetbal is bij ons met de paplepel ingegoten en zodoende hebben wij die hobby overgenomen van mijn vader”, verklaart de 42-jarige Assenaar. Van Dijk blijkt een nog groter talent dan zijn vader te zijn en schopt het tot het eerste elftal van FC Groningen. Een doorbraak blijft uit voor de spits, die vervolgens via Helmond Sport bij FC Emmen terechtkomt. Bij de Drentenaren beleeft Van Dijk een succesvolle periode. In zijn eerste seizoen komt hij tot achttien doelpunten en een jaar later is hij goed voor twaalf treffers.

In zijn derde seizoen bij Emmen speelt hij samen met zijn broer Danny. “Dat was wel leuk natuurlijk. Het komt niet zo heel vaak voor dat je op profniveau met je broer samenspeelt”, lacht Van Dijk. “Dat was ook een samenloop van omstandigheden. Guus de Vries raakte bij ons zwaar geblesseerd, maar Emmen kon geen vervanger meer halen. Mijn broertje speelde op het hoogste amateurniveau toen en toevallig op dezelfde positie als Guus. Zodoende kwam hij in beeld”, laat de voormalig profvoetballer weten.

Imago

Recordseizoen in Australië

“Ik speelde al een aantal seizoenen op het tweede niveau van Nederland. Ik had nog een tijdje hoop op een kans in de Eredivisie, maar daar is het helaas nooit van gekomen. Daarom besloot ik te kijken naar een overstap naar het buitenland”, blikt Van Dijk terug. “Dan ga je denken aan Duitsland of Engeland. Op een gegeven moment kwam mijn voormalige zaakwaarnemer ineens met Australië op de proppen. Hij zei: ‘Wil je daarheen?’”

De voormalig international van Indonesië nam op een bijzondere manier de beslissing. “Ik werd op een nacht wakker en ging nadenken: ‘wat ga ik nu doen?’ Ik deed de tv aan en zag een documentaire over Australië. Toen dacht ik: dit moet het zijn.”

Het avontuur in Australië wordt voor Van Dijk een succes. De spits scoort er op los en wint de Gouden Schoen in het seizoen 2010/11. Daarnaast schrijft hij geschiedenis met de hoogste doelpuntenproductie van een buitenlandse speler in de A-League ooit. “Voor mij was het gewoon de beste keuze. Het niveau is een beetje vergelijkbaar met de bovenkant van de eerste divisie en onderkant van de Eredivisie. Het is voetbal dat bij mij past, vooral voorzetten pompen in de zestien en goals proberen te scoren.”

Getty Images

Pionier in Indonesië

Zijn succesvolle tijd in Australië brengt hem op de radar van Indonesië. De aanvaller maakt in 2013 de overstap naar lokale topclub Persib Bandung. Niet lang daarna voltooit Van Dijk het naturalisatieproces en maakt hij zijn debuut voor Indonesië. “Mijn eerste interland was thuis tegen Saudi-Arabië (1-2, red.). Ja, dat was een uitverkocht huis. Dat vond ik wel een memorabel moment”, geeft Van Dijk aan.

Een paar maanden later staat er een historische interland op het programma. Het Nederlands elftal komt op bezoek in Jakarta. Voor Van Dijk is de ontmoeting extra speciaal. “Dan sta je ineens tegenover oud-teamgenoot Arjen Robben. Dat was wel apart, dat je dan uiteindelijk tegenover elkaar staat. Hij speelde natuurlijk wel op een ander niveau”, lacht Van Dijk. “Maar ik heb daar wel een droom kunnen verwezenlijken. Want hoe vaak komt het voor dat je tegen Nederland speelt? Iedereen in Indonesië was superenthousiast over deze interland.”

“Zie ik mezelf als een pionier? Nou, wel een beetje. Ik denk dat het natuurlijk wel deuren heeft geopend voor andere spelers, maar ook voor trainers. En dat heb ik niet alleen gedaan, maar samen met Raphael Maitimo en Jhon van Beukering.” Van Dijk volgt het voetbal in Indonesië nog steeds op de voet. “Ik denk dat het nu een stuk professioneler is opgezet en dat alle facetten van zo'n project ook zijn aangepakt. Je ziet dat het de laatste twee jaar eigenlijk wel echt flink verbeterd is met het nieuwe bestuur.”

Van Dijk schetst een beeld van zijn tijd als international. “In mijn tijd had je vier, vijf genaturaliseerde Indonesiërs. Dat was op het veld een goede combinatie tussen lokaal talent en jongens met Indonesisch bloed die niet in Indonesië zijn geboren. Maar het verschil in opleiding, in basistechniek, dat is er dan natuurlijk wel”, geeft Van Dijk toe. “En buiten het veld was het ook niet zo top geregeld, dat je echt het gevoel had van: ‘ik speel bij een nationaal elftal’. Daar zat toch echt wel verbetering in. Maar op dat moment vond ik dat niet zo belangrijk, want ik vond het interessanter om voor een nationaal elftal uit te komen.”

Bondscoach Kluivert

Indonesië stelde recent Patrick Kluivert aan als bondscoach. De Champions League-winnaar van 1995 moet het land leiden naar deelname aan het WK van 2026. Van Dijk werkte in het verleden in Australië samen met Kluivert, waar de oud-spits werkzaam was als assistent-trainer bij Brisbane Roar.

Van Dijk schat de kansen van Garuda positief in. “In de groep hebben ze nog alle kansen en ik vind de concurrenten ook niet heel erg overtuigend. Australië is natuurlijk wel een team waar je altijd rekening mee moet houden”, stelt de voormalig spits. “Maar de laatste jaren vind ik ze niet meer van het niveau wat ze hadden tussen 2006 en 2020. Er spelen tegenwoordig ook minder grote namen bij Australië.”

“China is wisselvallig. Ik vind dat Indonesië tegen China de wedstrijd zelf heeft weggegeven. Japan is natuurlijk de grootste kanshebber. Daar hoef je verder geen hoop te hebben dat je daar punten gaat halen”, is Van Dijks mening. “Bahrein hoeft geen probleem te zijn, als je de boel gewoon op de rit hebt tijdens de wedstrijd. De laatste interland was tegen Saudi-Arabië (2-0, red.), toen was Indonesië gewoon weer een stap verder in de ontwikkeling.”

Van Dijk heeft nog altijd contact met Kluivert en denkt dat de Nederlander gaat slagen als bondscoach. “Ik denk dat Kluivert een succes gaat worden. Vooral door de manier waarop hij communiceert. Ik heb veel andere personen, niet alleen bij het nationale elftal, gezien die zich niet goed konden aanpassen en alles op hun manier wilde doen. En in plaats van: dit is mijn manier, ik kom uit Europa en zo moet het, kan je beter kijken naar: Hoe ga je met elkaar om en hoe benader je ze? Ik denk dat de manier van communiceren van Patrick wel een van de krachten zou kunnen zijn die hem succes gaat brengen.”

‘Er werden stenen door de ruiten van de bus gegooid’

De vijfvoudig international van Indonesië zag bij Persib Bandung hoe voetbalgek Indonesië is. “Dat was echt een waanzinnige ervaring. Natuurlijk had ik ooit ook voor PSV, Barcelona, Ajax of whatever willen spelen. Maar achteraf ben ik superblij met wat ik heb bereikt. In Indonesië volgt iedereen voetbal. Persib is de grote club van de provincie West-Java, die ruim 35 miljoen inwoners telt. Voetbal is daar gewoon een grote gekte in positieve zin. Religie staat bij iedereen op één en daarna is voetbal de volgende religie”, legt Van Dijk uit.

“Ik vond het wel mooi om mee te maken dat je zoveel mensen kon raken met een overwinning. Ze zeiden nog wel eens in de stad: als jullie winnen kan heel West-Java het hele weekend weer lekker rustig slapen. De standaard van leven is daar veel lager en het leven is zwaar voor veel mensen. Voetbal is voor die mensen echt een uitlaatklep”, vertelt Van Dijk.

De voormalig international vertelt over zijn ervaringen in de Indonesische klassieker. “Een moment zal ik nooit meer vergeten. We speelden de Klassieker uit tegen Persija Jakarta. We waren onderweg in de spelersbus en er werden stenen door de ruiten van de bus gegooid. Gelukkig raakte er niemand gewond, maar die dingen gebeuren niet vaak in Europa, behalve misschien in Turkije.”

De Klassieker zelf was voor Van Dijk een fantastische ervaring. “Er staat natuurlijk extra druk op. Maar ik vond het wel mooi om te spelen in zo’n volgepakt stadion en gelukkig heb ik altijd wel kunnen presteren in die wedstrijden. Dat maakt het natuurlijk ook wel een leukere ervaring”, lacht Van Dijk.

‘Dat was natuurlijk financieel interessant’

Het leven in Azië beviel Van Dijk, die naast zijn avonturen in Indonesië en Australië ook nog uitstapjes maakte naar Iran en Thailand. “Ja, Australië staat voor mij wel bovenaan. Als het aan mij lag, zat ik daar nog. Maar mijn vrouw vond het na ruim twaalf jaar wel welletjes. In Australië heb je de westerse standaarden met heerlijk weer. Indonesië is echt Aziatisch. Het heeft meer chaos, maar dat heeft ook zijn charmes. Thailand is vergelijkbaar. Het is een zeer vriendelijke cultuur met Aziatische sferen, maar toch ook iets westerser dan Indonesië. Dus dat vond ik ook wel echt een leuke plek om te zijn”, blikt Van Dijk terug.

“Iran was weer heel anders. Het was natuurlijk een strengere islamitische samenleving, waarin je gewoon wat meer beperkt werd. Voor mijn avontuurlijke aard zaten daarin natuurlijk ook voldoende uitdagingen. Om daar te ervaren hoe zij leven, hoe de mentaliteit is en wat voor hen belangrijk is.” Van Dijk vertelt waarom hij aan de slag ging in Iran. “Dat was natuurlijk financieel interessant. Maar ook op sportief gebied was het voor mij interessant dat ik weer Champions League mocht spelen. Ze deden daar altijd goed mee en hadden een paar jaar eerder zelfs nog in de finale gestaan.”

“Waar voetbal eerst het hoofddoel was, werd voetbal ook een middel om te kijken van: wat kan ik met voetbal doen om na mijn carrière mijn leven wat makkelijker te maken? Daardoor ging ik kijken naar wat andere avonturen die financieel ook aantrekkelijker waren voor mij”, aldus een openhartige Van Dijk. Maar ik bleef wel als doel houden om steeds in mezelf te blijven investeren en je best te blijven doen. Zodra je niets presteert, dan is zo'n financiële stap leuk, maar dan is dat ook gauw afgelopen.”