Hoe de nieuwe opleider van Ajax de oudste club van Schotland transformeerde

Marijn Beuker keert na twee jaar in Schotland terug in Nederland, om bij Ajax een directeursrol te gaan vervullen. Hij zal naar verwachting verantwoordelijk worden voor de befaamde jeugdopleiding van de Amsterdamse club. Beuker (39) was sinds november 2021 verbonden aan het relatief onbekende Queens Park FC, dat mede dankzij de jonge Nederlander flinke stappen heeft gezet op verschillende gebieden. Afgelopen seizoen werd promotie naar de Schotse Premier League op een haar na gemist, maar desondanks blijven de ambities onverminderd groot.

Door Rian Rosendaal

Beuker stapte in november 2021 bij een iconische club binnen. Queens Park werd opgericht in 1867 en is daarmee de oudste nog bestaande club in Schotland. De club uit Glasgow, die in de schaduw van grootmachten Celtic en Rangers opereert, speelde een belangrijke rol bij de ontwikkeling van het voetbal in Schotland en de rest van de wereld in de jaren 70 van de 19e eeuw. Queens Park leverde alle elf spelers voor Schotland voor de eerste internationale voetbalwedstrijd in 1872 in Glasgow en krijgt tevens de credits voor het introduceren van een verzorgde manier van spelen met de focus op passen. Ook heeft men het gebruik van de lat ingevoerd.

De oudste Schotse club stond maar liefst 152 jaar lang te boek als amateurclub. Nadeel daarvan was dat the Spiders geen meerjarige contracten konden voorleggen aan spelers of lucratieve transfersommen konden ontvangen. De amateurstatus was enkele jaren geleden echter definitief verleden tijd. Met de groeiende concurrentie in de Scottish League Two in het achterhoofd stemden de leden van Queens Park in november 2019 om over te stappen naar het profvoetbal. Een flinke stap voorwaarts dus voor de derde club van Glasgow, inmiddels opgeklommen naar de Championship, een niveau onder de Schotse Premier League.

Aantreden
Twee jaar na het verkrijgen van de profstatus maakte Beuker dus zijn opwachting bij de club die zijn thuiswedstrijden afwerkt op Hampden Park, het nationale stadion van Schotland in Glasgow. De in het Noord-Hollandse Nieuw-Vennep geboren opleider kreeg van de clubleiding de titel Director of Football Operations mee. Zijn voornaamste taak was het opzetten van een structuur voor de academie dat van topniveau is. Met het oog op de toekomst wil Queens Park dat het eerste elftal zoveel mogelijk jonge spelers herbergt die via de jeugdopleiding zijn doorgestroomd.

Met de visie van Queens Park in het achterhoofd legde Beuker direct na zijn entree de nadruk op data, volwassenheid en cognitieve vaardigheden bij jonge spelers. De technisch directeur uit Nederland, die in 2009 afstudeerde aan de Cruyff University en zijn diploma ontving uit handen van Johan Cruijff zelf, lette dus niet alleen op de fysieke gesteldheid en de stappen op voetballend vlak van aanstormende talenten. De derde club van Glasgow wilde boven alles dat de ambitieuze Beuker het succes dat hij gedurende vijftien jaar in diverse functies had bij AZ zou herhalen in Schotland.

Project van lange adem
Dat Queens Park veel vertrouwen had in Beuker bleek wel uit het feit dat de technisch eindverantwoordelijke een tienjarig contract kreeg voorgeschoteld. Het was dus echt een project voor de lange termijn. Een verstandige keuze, want onder leiding van de Noord-Hollander behaalde de academie van de kleine maar zeer ambitieuze Schotse club in januari 2023 de elitestatus van de Scottish FA Club Academy Scotland (CAS). Deze zogeheten CAS is het onderdeel van de Schotse FA dat het academiesysteem in Schotland definieert, exploiteert en ook gedeeltelijk financiert. Het overziet onder meer de ontwikkeling van Schotse spelers van elf tot achttien jaar.

Voor Queens Park is het nu zaak om de felbegeerde elitestatus te behouden, zeker nu Beuker voor een vervolg bij Ajax heeft gekozen. De lat qua opleiden ligt namelijk hoog in Schotland. De clubs in de vier profdivisies worden beoordeeld aan de hand van vaste criteria en een reeks aan meetbare prestatieresultaten. Daarbij wordt rekening gehouden met de prestaties van jeugdspelers bij hun clubs en op internationaal vlak, de ontwikkeling van trainers, het opsporen van talenten, sportwetenschap, medische componenten en faciliteiten.

Leven na Beuker
Beuker heeft Queens Park in de afgelopen twee jaar een voetbalfilosofie van gecontroleerd balbezit en agressief aanvallend spel bijgebracht, waarbij gretig gebruik wordt gemaakt van de kwalitatief jonge spelers waarover de club beschikt. Er is bij de huidige nummer acht in de Schotse Championship teleurstelling over het tussentijdse en onverwachte vertrek van de hoog aangeschreven Beuker. Aan de andere kant geven de structuren en de diverse coachingteams die er nu zijn the Spiders het vertrouwen dat ze progressie kunnen blijven boeken in de komende jaren.

De jeugdopleiding van Queens Park is onder toeziend oog van Beuker dus naar een hoger niveau getild. Het eerste elftal kreeg in de afgelopen twee jaar eveneens een boost. "Hij bracht Dominic Thomas binnen, een vleugelaanvaller die nu hun talisman is. Dat voelde een beetje als een coup toen dat in 2022 gebeurde. En hij heeft zijn waarde allang bewezen", verduidelijkt sportjournalist Ewan Paton van The Herald in gesprek met Voetbalzone. "En Queens Park slaagde er afgelopen zomer in om de jonge Schotse middenvelder Barry Hepburn op huurbasis over te nemen van van Bayern München, wat voor iedereen hier een grote verrassing was."

Beuker heeft niet alleen op voetballend vlak zijn steentje bijgedragen. "Hij heeft toezicht gehouden op de herontwikkeling van Lesser Hampden, waar Queens Park hoopt zijn thuiswedstrijden te kunnen spelen in de toekomst", verwijst Paton naar de geplande verhuizing naar het in 1924 geopende stadion, dat pal naast Hampden Park is gesitueerd. Het bestuur kondigde in augustus een nieuwe en langdurige partnership aan met City Facilities Management met als uitgangspunt de stadionnaamrechten. Met de geplande verhuizing naar The City Stadium, zoals het onderkomen nu heet, lijkt spelen in de Schotse Premier League weer een stap dichterbij voor Queens Park.

Er kleeft volgens Paton ook een nadeel aan de beslissing van Beuker om Queens Park de rug toe te keren. "Robin Veldman, een bekende van Beuker, werd afgelopen zomer gepresenteerd als de nieuwe manager. Hij was de opvolger van Owen Coyle, die koos voor een terugkeer richting India. Helaas voor Queens Park verloopt dit seizoen teleurstellend. Ze staan momenteel achtste, een plaats en een punt boven de plek die is voorbehouden voor play-offs in de strijd tegen degradatie. Nu Beuker er niet meer is, zou het mij niet verbazen als Veldman op korte termijn ook vertrekt", aldus de kenner van het Schotse voetbal.