Het (hele) kleine broertje van Manchester United dat bestaat dankzij zijn bijzondere ideologie

In de zomer van 2005, als Manchester United op het punt staat overgenomen te worden door de in Manchester weinig gewaardeerde Glazer-familie, richt een groep supporters van de topclub als tegenreactie zijn eigen club op. FC United of Manchester is het (hele) kleine broertje van Manchester United. Een verhaal over een club die bestaat bij de gratie van zijn eigen ideologie en waar het voetbal als middel dient, in plaats van als handelswaar.

Door Jan Hoeksema

Als je je via de smalle gang en daarna de rode, klassieke draaideuren een weg baant naar het veld van Broadhurst Park, heb je al gauw door dat je in een Engels Non-League-stadion bent. De horecacontainers in de hoek verkopen pints, pork pie en sausage rolls en het enige wat de tribunes scheidt van het veld, is een paar meter gras en een reclamebord waarop wordt geadviseerd voor Mattress World, de lokale beddenspeciaalzaak.

Broadhurst Park, de thuishaven van FC United of Manchester, is een klein maar relatief modern stadion in het noordoosten van Manchester. Qua capaciteit is het vergelijkbaar met de speeltonelen van TOP Oss en FC Eindhoven, qua werkelijke toeschouwersaantallen komt het eerder in de buurt van tweededivisionist Quick Boys.

Getty Images

Broadhurst Park biedt plaats aan 4900 supporters.

Het complex aan de Lightbowne Road werd geopend in 2015, tien jaar na de oprichting van FC United of Manchester. Tien jaar nadat een groep Manchester United-fans genoeg had gezien en besloot een eigen club op te richten, als tegenbeweging op de aanstaande verkoop van hun club aan de Glazer-familie. De bouw en opening van Broadhurst Park was een bevestiging van wat die afgesplitste Manchester United-supporters zielsgraag wilden laten zien: dat een voetbalclub gerund kan worden zonder dat een zak geld de lijntjes uitzet.

Ontstaan uit protest

De zomer waarin FC United of Manchester, kortweg FC United, werd opgericht, was de zomer die volgde op een teleurstellende Premier League-campagne voor Manchester United, waarin de manschappen van Sir Alex Ferguson derde werden, met achttien punten achterstand op het oppermachtige kampioenselftal van José Mourinho bij Chelsea. Het was tevens de zomer voorafgaand aan een seizoen waarin Manchester United, ondanks het aantrekken van clublegendes in spe als Patrice Evra, Nemanja Vidic en Edwin van der Sar, de titel moest laten aan the Blues.

Maar het was niet een gebrek aan succes dat een groep supporters van the Red Devils ertoe dreef om een afsplitsing van de recordkampioen van Engeland op te richten. Het ontstaan van FC United was een directe reactie op de overname van Manchester United door de gebroeders Glazer, al bestond het idee om een nieuwe club te starten al geruime tijd onder de protesterende fans.

Een aantal Manchester United-aanhangers kon zich namelijk al langer niet meer vinden in de koers die hun ooit zo geliefde club was gaan varen. Vooral de veranderende aanvangstijden in de Premier League - ten faveure van de televisiekijker - het zware stewardbeleid in het stadion, de uit de pan rijzende ticketprijzen en een algemene aversie jegens de commercialisering van het voetbal waren beweegredenen achter het grondvesten van FC United. Deze groep voetballiefhebbers was bereid Evra, Vidic en Van der Sar links te laten liggen, omdat zij toe waren aan een andere voetbalcultuur. Zij hadden behoefte aan een club waar het voetbal de fans dient, en niet andersom.

Getty Images

Fan owned football

Zo ontstond FC United, een ultiem voorbeeld van fan owned football. De club, the Red Rebels bijgenaamd, kent namelijk een democratische structuur, waarin fans kunnen meebeslissen en zo invloed hebben op beleid: van het salarishuis tot het ontwerp van het nieuwe uittenue. Volgens de clubwebsite kent FC United momenteel 3221 betalende leden, en daarmee dus 3221 eigenaren.

Een van de belangrijkste pilaren van de cultuur van the Red Rebels is de focus op de Manchesterse gemeenschap. FC United is opgericht als een zogeheten Community Benefit Society, een non-profitorganisatie die een maatschappelijk doel dient. Zo probeert de club al sinds zijn stichting van waarde te zijn voor lokale inwoners die onder de armoedegrens leven, daklozen en asielzoekers.

Bovendien doet FC United er alles aan om de club zo toegankelijk mogelijk te maken voor iedereen. Dat zie je bijvoorbeeld terug in de ticketprijzen, die tot de laagste van het Engelse topamateurvoetbal behoren. “We hebben alle onzin uit de jaren 70 achter ons gelaten”, sprak Vinny Thompson, Community Liaison Officer bij the Red Rebels, drie jaar geleden uit. Vanuit die functie is hij verantwoordelijk voor de verbinding tussen de club en de gemeenschap waarin het zich bevindt. “Zoals de homofobie, de niet-welkome sfeer voor vrouwen, het hooliganisme, dat soort dingen. Tegelijkertijd hebben we vastgehouden aan de mooie dingen uit die tijd”, somt Thompson de identiteit van FC United op. Iedereen moet zich welkom voelen op Broadhurst Park.

Daarnaast slaat de uitstraling van de club niet alleen aan op steeds meer supporters. Ook sommige spelers zijn ferm aangetrokken tot het idee om te spelen in het rood van FC United. “Er is mij elders geld aangeboden dat mijn leven financieel zou veranderen”, vertelde vierhonderdvoudig Red Rebel Jerome Wright in 2015 aan The Guardian. “Maar ik geloof met heel mijn hart dat ik hier een ervaring heb gehad die beter is dan die van de meeste andere voetballers op de wereld.”

Getty Images

Jerome Wright droeg precies vierhonderd keer het shirt van FC United of Manchester.

Sinds de oprichting in 2005 is FC United, veelal met Wright in de selectie, drie keer gepromoveerd en eenmaal gedegradeerd. Het komt dit seizoen uit in de Northern Premier League Premier Division, op het zevende niveau van de Engelse voetbalpiramide. Na zes speelrondes vindt het kleine broertje van Manchester United zich terug op de twintigste plek, in de degradatiezone.

Dat FC United dit seizoen ogenschijnlijk niet meedoet om promotie, vinden ze op Broadhurst Park wel degelijk jammerlijk. Maar het is niet het einde van de wereld. Vanzelfsprekend willen de supporters zo goed mogelijk veldspel, zo veel mogelijk punten en zo veel mogelijk doelpunten zien. Dit mag echter niet ten koste gaan van de waarden van deze door fans gerunde club. Als je ten koste van alles voetbal van het hoogste niveau wilde zien, was je wel seizoenkaarthouder op Old Trafford geweest. Daar moet geen enkele fan van FC United aan denken.