‘Feyenoord moet oppassen voor Dybala en Lukaku en hopen dat híj niet speelt’
Driemaal is scheepsrecht. Dat is waar Arne Slot, Feyenoord en het Legioen op hopen tijdens het naderende tweeluik met AS Roma. De twee ploegen treffen elkaar donderdag in de play-off-ronde van de Europa League en dat is de derde keer in iets minder dan twee jaar tijd. I Giallorossi treden aan zonder José Mourinho langs de zijlijn, maar mét clubicoon Daniele De Rossi. Voetbalzone sprak met Mark Doyle, GOAL-correspondent in Italië, over hoe het zover kwam dat de clubleiding de immens populaire Mourinho de laan uitstuurde, wat er is veranderd sinds de aanstelling van De Rossi en wat men in Italië verwacht van Feyenoord en het tweeluik met de Romeinen.
Door Noël Korteweg
De Rotterdammers zijn vorig seizoen slechts enkele minuten verwijderd van de halve finale van de Europa League. Nadat Mats Wieffer de heenwedstrijd in De Kuip (1-0) met een heerlijke volley beslist, moet de voorsprong in een kolkend Stadion Olimpico worden verdedigd. Leonardo Spinazzola trekt de stand in de zestigste minuut over twee wedstrijden gezien gelijk, alvorens Igor Paixão zijn ploeg tien minuten voor tijd naar de volgende ronde lijkt te schieten.
Een moment of magic van Paulo Dybala, die knap wegdraait bij Gernot Trauner en de bal daarna in de kruising schiet, in minuut 89 zorgt echter voor een verlenging. Stephan El Shaarawy en Lorenzo Pellegrini beslissen het tweeluik vervolgens in het voordeel van de thuisploeg: 4-1. Tot overmaat van ramp krijgt Santiago Gimenez in de 120ste minuut ook nog een rode kaart, waardoor hij de Champions League-duels van dit seizoen met Celtic (2-0 zege) en Atlético Madrid (3-2 nederlaag) moet missen.
Roma en zijn supporters weten dus wat voor ploeg hen te wachten staat in dít tweeluik. “Feyenoord maakte vorig seizoen indruk in Italië en er was veel respect voor Slot”, begint Doyle zijn verhaal. “Iedereen hier wist wat voor werk hij verrichte in Rotterdam en dat het een trainer is om in de gaten te houden. Het optreden van Feyenoord in Stadio Olimpico werd eigenlijk overschaduwd door het theater van Mourinho, aangezien hij en zijn technische staf vaak de confrontatie zoeken en voor veel problemen zorgen. In de dagen na de wedstrijd ging het vooral over dat Roma goed had gespeeld tegen een sterk Feyenoord, maar het ging ook erg veel over de negatieve dingen die buiten het veld gebeurden.”
Een assistent van de Portugese trainer krijgt in de eerste helft een rode kaart omdat hij Gimenez bij zijn nek grijpt, terwijl Mourinho zelf na afloop van de wedstrijd ook een negatieve hoofdrol speelt. The Special One zoekt de confrontatie met Slot tijdens zijn tocht naar de kleedkamer en roept naar de trainer van Feyenoord dat hij niet naar Napoli, maar naar Roma moet kijken.
Slot heeft rondom het tweeluik met de Italianen aangegeven dat hij graag naar de hoge intensiteit van Napoli en Manchester City kijkt. “Slot had helemaal niks geks gezegd”, vervolgt Doyle. “Hij zei niet dat hij de stijl van Mourinho haatte of iets dergelijks, hij gaf alleen maar aan dat hij liever naar Napoli kijkt. Jezus Christus, wie niet? Napoli stond destijds bovenaan in Italië en speelde echt fantastisch voetbal. Slot zei dus helemaal niks raars, maar Mourinho maakte er een big deal van, zoals hij altijd doet.”
Hoewel de media in de dagen na de wedstrijd vooral aandacht hebben voor het gedrag van Mourinho, gaat de Italiaanse pers niet voorbij aan het spel dat Feyenoord op de mat legt in Rome. “Mensen realiseerden zich dat Roma bijna uitgeschakeld was. De perceptie was dat het een geweldige wedstrijd was en dat Roma wat geluk had om door te gaan naar de volgende ronde. Het werd gezien als een gedenkwaardige overwinning omdat Feyenoord in zowel Rotterdam als Rome goed had gespeeld. Er lag in de media veel nadruk op het feit dat Roma geluk had dat ze Dybala hadden en dat ze door middel van wilskracht Feyenoord konden uitschakelen.”
Roma schakelt vervolgens Bayer Leverkusen uit in de halve finale, maar gaat in de finale na een strafschoppenserie ten onder tegen Sevilla. “Dat was een gigantische klap voor de Roma-supporters, maar ook die wedstrijd werd overschaduwd door het gedrag van Mourinho buiten het veld toen hij op de parkeerplaats Anthony Taylor opwachtte en hem uitschold. Zijn gedrag tijdens die finale was schandalig. In Italië telt alleen de winst en heiligt het doel de middelen, dus moet je er alles aan doen om te winnen. Maar ondanks dat was er enorm veel kritiek op Roma wat betreft hun gedrag tijdens de wedstrijd. Ik vond het echt schandalig hoe ze zich presenteerden. Er waren ontzettend veel schwalbes, ze waren constant aan het klagen bij de scheidsrechter... Dat gedrag was al veel langer bezig, aangezien dat ook het tweeluik met Feyenoord overschaduwde.”
“De negativiteit en vijandige mentaliteit die Mourinho had gecreëerd en gevoed tijdens het tweeluik met Feyenoord kwam ‘tot uitbarsting’ tijdens dat schandalige moment van Mourinho die Taylor opwachtte”, aldus Doyle, die van mening is dat Roma het niet had verdiend om de finale in Boedapest te winnen. “Iedereen vond dat Roma zichzelf voor schut had gezet en dat Mourinho de supporters in de steek had gelaten door zich zo te gedragen. Dat was eigenlijk het verhaal van die Europa League-campagne en de ‘ruzie’ met Slot was één van de hoofdstukken in dat verhaal.”
Financial Fair Play-regels voorkomen transferzomer met veel vuurwerk
Roma kan zich in de zomer vervolgens niet versterken zoals het zou willen. De club moet vóór 30 juni 2023 voor dertig miljoen euro aan spelers verkopen om een stevige Financial Fair Play-straf van de UEFA te voorkomen. Onder anderen Benjamin Tahirovic (Ajax), Cristian Volpato, Filippo Missori (beiden Sassuolo) en Justin Kluivert (AFC Bournemouth) worden verkocht, maar ondanks dat Roma voor ongeveer 28 miljoen euro verkoopt en daardoor een fikse straf ontloopt, kan er qua inkomende transfers weinig.
De club haalt Leandro Paredes en Renato Sanches van Paris Saint-Germain, terwijl Rasmus Kristensen en Sardar Azmoun worden gehuurd van respectievelijk Leeds United en Leverkusen. Evan Ndicka en Houssem Aouar verlaten Eintracht Frankfurt en Olympique Lyon op hun beurt transfervrij voor i Giallorossi. Als klap op de vuurpijl wordt Romelu Lukaku op 30 augustus voor één jaar gehuurd van Chelsea. Alle inkomende transfers kosten Roma slechts 9,3 miljoen euro.
“Dat de club rekening moest houden met de Financial Fair Play-regels tijdens de transferzomer was teleurstellend voor de fans, maar ook onvermijdelijk”, zegt Doyle. “Het was bekend dat Roma al meerdere jaren moeite had om aan de Financial Fair Play-regels te voldoen. Iedereen wist dat Roma in de zomer geen grote uitgaven ging doen of meerdere grote namen ging halen. Daarom was de komst van Lukaku ook groot nieuws, die transfer was gigantisch voor Roma.”
Flitsende start in de Europa League, maar angst boezemt in na duel in Zwitserland
Roma begint het seizoen met één gelijkspel, twee nederlagen en twee overwinningen in de eerste vijf wedstrijden. Het laatste duel in die serie is de openingswedstrijd in de groepsfase van de Europa League tegen FC Sheriff Tiraspol, dat met 1-2 wordt verslagen. Ook de thuiswedstrijden tegen Servette FC (4-0) en Slavia Praag (2-0) worden winnend afgesloten, waardoor i Giallorossi met negen punten uit drie duels halverwege de groepsfase bovenaan staan.
De ploeg van Mourinho geeft die koppositie in de daaropvolgende duels echter uit handen. Dat begint in Tsjechië, waar met 2-0 verloren wordt van Slavia Praag. Het uitduel met Servette eindigt in een 1-1 gelijkspel. “Ze begonnen heel goed, maar in Praag en Zwitserland speelden ze niet al te best. Ze hadden eerste moeten worden in die groep, maar lieten het liggen tegen Slavia Praag. Nu staan ze in de play-off-ronde tegen Feyenoord, dat heel goed speelde in de Champions League. Er heerst veel angst in Rome dat ze de prijs gaan betalen tegen Feyenoord voor het feit dat ze het nalieten om groepswinnaar te worden.”
Het gedrag van Mourinho en het begin van zijn einde bij Roma
Na een stroeve start in de Serie A kruipt Roma steeds dichter naar de top vier, wat aan het einde van de rit genoeg is voor een Champions League-ticket. Toch blijven Mourinho en zijn staf zich langs de lijn misdragen. “Een krant hier in Italië meldde onlangs dat Mourinho ongeveer dertig gele kaarten had gekregen in zijn drie seizoenen bij Roma”, schetst Doyle. “Hij kreeg af en toe boetes omdat hij niet naar persconferenties ging. Hij zocht constant de confrontatie met de scheidsrechters. Dat heeft ook een groot aandeel gespeeld in zijn ontslag.”
“De clubeigenaren waren er klaar mee. Dat gaat terug naar zijn gedrag na de Europa League-finale van vorig seizoen. De eigenaren vonden het allemaal veel te ver gaan en Mourinho was op zijn beurt teleurgesteld dat ze niet genoeg achter hem stonden. Er ontstond erg veel spanning tussen hen. Het is ongeveer twintig jaar geleden dat Mourinho ‘de vijand van het voetbal’ werd genoemd door Volker Roth, de scheidsrechtersbaas van de FIFA. Sindsdien is hij niks veranderd. Hij is zelfs nog erger dan eerst. Zijn gedrag bij Roma was echt schandalig.”
‘Sommige Roma-supporters dachten dat de loting doorgestoken kaart was’
Ondanks de groeiende spanning tussen Mourinho en de clubeigenaren staat de Portugees nog steeds voor de groep als de loting voor de play-off-ronde van de Europa League wordt verricht in Nyon, Zwitserland. Waar menig Feyenoord-supporter hoopt dat Roma niet de club is die uit de koker komt, is dat in de Italiaanse hoofdstad niet anders.
“De supporters hebben goede herinneringen aan de return in Stadio Olimpico van vorig seizoen, maar ze wilden Feyenoord niet nog een keer loten”, zegt de correspondent. “Sommigen van hen dachten dat de loting doorgestoken kaart was: ‘Nee, dit is onmogelijk. De UEFA doet dit expres om ons uit te schakelen. Ze haten ons na de Europa League-finale van vorig seizoen.’ Het gevoel heerst dat het tweeluik met Feyenoord dit keer misschien niet goed afloopt voor Roma. Mensen dachten: nee, niet weer.”
Het ontslag van Mourinho, die zich in de steek gelaten voelt en dat laat merken
Uiteindelijk houdt Mourinho het na de loting nog een maand vol in Rome. Drie van zijn laatste vijf wedstrijden gaan verloren. Alleen van US Cremonese (2-1) wordt gewonnen, terwijl de punten gedeeld worden met Atalanta (1-1). De stadsderby tegen Lazio (1-0) eindigt in mineur, net als het duel met Juventus (1-0), en ook de topper tegen AC Milan (3-1) wordt verloren. “Mourinho zat tijdens het duel met Milan op de tribune omdat hij wéér geschorst was. Kijk, een trainer stelt het team op en de spelers moeten de klus dan klaren. Maar managers zouden niet langs de lijn staan als ze niet dachten dat ze een positieve invloed op de wedstrijd kunnen hebben.”
“Sommige mensen in Italië zeggen dat Mourinho de druk bij zijn spelers weghaalt door zichzelf zo in de spotlight te zetten. Dat snap ik tot op zekere hoogte, maar het gedrag van Mourinho werd iets structureels. Het kan toch niet helpen als je trainer niet langs de zijlijn staat en je niet naar zich toe kan roepen om je instructies te geven?” De wedstrijd op 14 januari in Giueseppe Meazza is de laatste wedstrijd van Mourinho. Twee dagen later wordt hij ontslagen en komt er een einde aan zijn periode in Rome.
“Hij werd en is zo geliefd door de Roma-fans”, analyseert Doyle het vertrek van Mourinho. “Twee of drie weken voordat Mourinho werd ontslagen hingen de supporters nog een spandoek op waarop stond dat hij voor de rest van zijn leven een Romanista zou blijven. Hij werd echt behandeld als een rockster. De eigenaren van de club stelden Mourinho natuurlijk bewust aan in de zomer van 2021. Het is Mourinho: ze wilden aandacht genereren voor de club, een grote naam voor de groep hebben staan, een trainer waar de media naar zouden luisteren en iemand die de mensen in Italië bezig zou houden.”
“Ze hoopten ook dat Mourinho bepaalde spelers kon overtuigen om naar Roma te komen. Ze wisten natuurlijk ook dat hij een controversiële man is, maar op een gegeven moment werd het veel te veel. Er was élke week wel een confrontatie met de scheidsrechter. Mourinho had zelfs ruzie met clubs als Salernitana, teams die tegen degradatie strijden. Dan dacht ik: waar ben je nou mee bezig? Het gedrag van hem en zijn technische staf was echt agressief.”
“De resultaten van de laatste vijf wedstrijden waren niet ontzettend slecht. Roma had en heeft nog steeds kans om in de top vier te eindigen. In het statement wat betreft het ontslag van Mourinho liet Roma weten dat ze nog steeds geloofden dat ze in de top vier konden eindigen, maar dat nu het moment was om actie te ondernemen. Ik denk dat de club het gevoel had dat ze met Mourinho als trainer niet in de top vier zouden eindigen, ook omdat hem dat in zijn eerste twee seizoenen niet is gelukt. Mourinho zei altijd dat hij de spelers er niet voor had, er niet genoeg geld was geïnvesteerd en hij niet genoeg steun kreeg van de clubleiding.”
“Het gevoel van de club was dat Mourinho niet het beste uit het team haalde en dat er veel te veel negativiteit was. Daarom namen ze afscheid van hem. De nederlaag in Milaan was wat dat betreft ook niet in het voordeel van Mourinho, omdat hij weer eens geschorst was.” Steeds meer Roma-supporters begonnen zich rond de jaarwisseling af te vragen of het wel langer zo door kon gaan. “Nadat Roma van Milan verloor gingen de spelers het uitvak bedanken voor hun steun. Het uitvak floot de spelers vervolgens uit. Veel fans keerden zich tegen de spelers en vonden dat ze het niet verdienden om het shirt te dragen. Andrea Belotti zei na die wedstrijd dat het voor een team verschrikkelijk is om zo door je eigen supporters behandeld te worden en dat Roma het dieptepunt had bereikt.”
“Dat vond ik een significante uitspraak, aangezien de resultaten niet dramatisch waren”, zegt Doyle. “Het was niet alsof Roma zes wedstrijden achter elkaar had verloren. Het was wel duidelijk dat het team niet gelukkig was, ze niet veel vertrouwen hadden en er weinig tot geen sprake was van saamhorigheid. Dat Belotti zei dat Roma het dieptepunt had bereikt, ondanks dat ze op maar vijf punten achterstand van plek vier stonden, vertelt je wat de sfeer in de kleedkamer was.”
“Veel fans vonden de manier van spelen onder Mourinho verschrikkelijk en sommigen van hen begrepen niet eens wat de speelstijl was in de wedstrijden tegen bijvoorbeeld Milan. Ze vroegen zich af wat de strategie en het plan van het team was en wat voor instructies Mourinho meegaf aan zijn spelers. Veel fans dachten: we houden van deze man, hij won de Conference League met ons en we zijn hem voor altijd dankbaar, maar waar gaat de club naartoe? De fans van Roma vinden dat zíj vierde hadden moeten staan in de Serie A en dachten: we spelen verschrikkelijk slecht voetbal en Mourinho is altijd geschorst. Je zag steeds meer verdeeldheid onder de supporters op sociale media en de media werden ook steeds kritischer op de invloed van Mourinho en zijn tactieken.”
Op de dag van zijn ontslag rijdt Mourinho zichtbaar geëmotioneerd weg bij het trainingscomplex. “De fans vonden het jammer dat hij vertrok, maar veel supporters realiseerden zich ook dat het misschien wel beter was voor de club. Er gaan geruchten dat Mourinho zich door een aantal spelers in de steek gelaten voelt en dat hij teleurgesteld in hen is dat ze hem niet publiekelijk steunden. Roma had Mourinho een speciale ring cadeau gedaan nadat de Conference League werd gewonnen. Volgens geruchten heeft hij die na zijn ontslag achtergelaten op het trainingscomplex om eigenlijk te zeggen: ‘Jullie hebben mij in de steek gelaten. Dit betekent niks meer voor mij.’”
Clubleiding handelt razendsnel en stelt clubicoon De Rossi aan
Slechts enkele uren nadat Mourinho is vertrokken bij i Giallorossi stelt de clubleiding De Rossi aan als zijn tijdelijke opvolger. De Italiaan tekent een contract tot het einde van dit seizoen. “Dat was een slimme zet van de eigenaren. Als je zo’n geliefde trainer als Mourinho ontslaat, stel je maar beter een opvolger aan die de supporters ook zien zitten. De supporters adoreren De Rossi. Hij vertaalde samen met Francesco Totti het Romanista-gevoel naar het veld. Totti was de Koning van Rome; De Rossi was de Gladiator van Rome.”
“Er waren wel wat vraagtekens na de aanstelling van De Rossi, aangezien hij weinig ervaring heeft als trainer. Dat je een goede speler bent geweest betekent niet altijd dat je ook een goede trainer wordt, kijk bijvoorbeeld naar Frank Lampard. Ik vond de tijdelijke aanstelling van De Rossi wel een logische beslissing van Roma.” De Rossi wint de eerste drie wedstrijden na zijn komst van respectievelijk Hellas Verona (2-1), Salernitana (1-2) en Cagliari (4-0).
Waar hij het systeem omgooit naar 4-3-3, benadert hij zijn elftal ook op een positievere manier dan zijn voorganger Mourinho. “Tegen Cagliari toonden ze aan dat ze een team zijn met geloof en een duidelijk tactisch plan. Roma speelt positiever sinds de aanstelling van De Rossi en met meer variatie in de aanval. Het grote verschil tussen Mourinho en De Rossi tot dusver is dat Mourinho altijd zei dat Roma ‘niet goed genoeg’ was en dat de selectie niet breed genoeg was. De Rossi zegt: ‘Nee, nee, deze spelers zijn goed genoeg om in de top vier te eindigen en ik heb vertrouwen in ze.’”
“Sommige analisten zeiden vóór het verloren duel met Inter (2-4, red.) dat de teams tegen wie De Rossi tot dusver gespeeld had ‘niet van super hoog niveau zijn’, maar je moet ze dan nog wel maar verslaan. Belotti zei dat ze het absolute dieptepunt hadden bereikt en nu lijkt het geloof weer terug. Dit zijn geen makkelijke wedstrijden voor een team dat het zwaar heeft en spelers die weinig vertrouwen hebben. Dybala werd onlangs nog gevraagd naar het verschil tussen De Rossi en Mourinho. Hij zei: ‘Mourinho was fantastisch, maar De Rossi brengt veel enthousiasme.’ Roma had deze frisse start echt nodig. De Rossi heeft daar zeker weten voor gezorgd.”
Dybala blijft de meest gevaarlijke man: ‘Hij kan voor magie zorgen’
Dybala deed Feyenoord vorig seizoen pijn door in de slotminuut voor een verlenging te zorgen. De Argentijnse smaakmaker is ook dit seizoen weer de grote man bij Roma, erkent Doyle. “Als Lukaku en Dybala spelen, dan is Roma een heel ander team. Dat geldt zeker voor Dybala. Hij heeft een fantastische linkervoet en kan voor magie zorgen. Met hem erbij is Roma veel leuker om naar te kijken. Feyenoord moet uiteraard uitkijken voor Dybala.”
“Waar Roma goed in is, is zorgen dat Dybala ruimte krijgt tussen de linies. Daar kan hij ontzettend veel schade aanrichten. De linkervoet van Dybala is magnifiek. Roma is ook gevaarlijk op de counter, dat is waar Lukaku bijvoorbeeld veel gebruik van maakt. Doordat het middenveld heel dicht bij elkaar staat komt er veel ruimte vrij op de flanken, waar Angeliño en Rick Karsdorp weer veel van profiteren. In en rond het zestienmetergebied kan Roma je met korte en snelle passes ook kapot spelen. Feyenoord moet wat dat betreft compact verdedigen en kort op de spelers van Roma zitten om dat te voorkomen.”
Er liggen zeker ook kansen voor Feyenoord, dat volgens Doyle moet hopen dat Chris Smalling niet fit genoeg is om te starten in het tweeluik. De kans dat de rechtspoot deze donderdag al aan de aftrap staat lijkt klein, daar de Engelsman er ruim vijf maanden uitlag door een knieblessure en daardoor 29 wedstrijden aan zich voorbij moest laten gaan. De 31-voudig international zat afgelopen zaterdag tegen Inter voor het eerst weer bij de wedstrijdselectie.
Smalling staakte de training van Roma afgelopen zondagochtend vroegtijdig, zo meldde Corriere dello Sport maandag. Naar verluidt voelde de rechtspoot zich nog niet helemaal fit genoeg om de zondagtraining af te maken. Il Corriere denkt dat de hevige regenval van zondagochtend ook te maken kan hebben met het besluit van Smalling, die geen onnodig risico wil nemen in aanloop naar de belangrijke fase van het seizoen met Roma. De mandekker keerde dinsdag weer terug op de groepstraining.
Volgens verschillende Italiaanse media is Smalling klaar om tegen Feyenoord zijn langverwachte rentree te maken. “De verdediging is niet één van de besten in de Serie A. Zonder Smalling in het centrum zijn ze verreweg niet zo goed als normaal. Dybala en Lukaku zijn de gevaarlijkste spelers, maar Feyenoord moet ook hopen dat Smalling nog niet kan spelen. Als hij speelt is Roma veel betrouwbaarder in de verdediging.”
“Smalling is een echte leider en een ontzettend goede verdediger. Hij had natuurlijk ups en downs bij Manchester United, maar bij Roma is hij geweldig en maakt hij het verschil in de defensie. Het wordt interessant om te zien of De Rossi hem tegen Feyenoord direct weer voor de leeuwen gooit. Paredes is daarnaast niet gedisciplineerd, dus ik zou hem als tegenstander constant op de huid zitten, aangezien hij ontzettend veel gele kaarten pakt.”
‘Feyenoord is één van de beste nummers drie uit de Champions League’
De verwachtingen van Roma in Italië liggen dit tweeluik lager dan vorig jaar, erkent Doyle. “Dat komt omdat Feyenoord vorig seizoen al indruk maakte en ook dit seizoen in de Champions League imponeerde. Veel mensen hadden verwacht dat ze doorgingen naar de knock-outfase van de Champions League en zijn verrast dat ze nu in de Europa League moeten spelen. Toen de loting bekend werd wisten de mensen hier al gelijk dat het geen gunstige loting was. Feyenoord is één van de beste teams die vanuit de Champions League naar de Europa League is gekomen.”
Slot kan donderdag, naast de spelers die al langer geblesseerd zijn, niet beschikken over Trauner. De trainer van de Rotterdammers rekent daarnaast niet op Quinten Timber en Lutsharel Geertruida. Gimenez, die het thuisduel met Sparta Rotterdam (2-0) van afgelopen weekend aan zich voorbij moest laten gaan wegens een lichte blessure, is een vraagteken. De wedstrijd tussen Feyenoord en Roma begint donderdag om 18:45 uur in De Kuip. De return in Italië staat precies een week later op het programma. Om 21:00 uur wordt er afgetrapt in Stadio Olimpico.