‘De tweede Cruijff’ voetbalde liever in Maastricht dan bij Ajax en Feyenoord

Voetbalminnend Nederland krijgt vaak hetzelfde menu voorgeschoteld: ‘de grote drie’ en respectievelijke bijgerechten. Daarom neemt Voetbalzone dit seizoen een Kijkje in de Keuken Kampioen Divisie. Met behulp van de archieven en een zorgvuldig geselecteerde clubexpert zetten we de minder belichte Nederlandse clubs in de spotlight. Deze editie biedt een kijkje in de keuken van MVV Maastricht, de club waar in 1964 een 'tweede Cruijff' kwam te spelen.

Door Kevin van Buuren

“Iedereen moet weer over MVV praten”, zegt Noël de Graaf. Hij is sinds zijn zesde al fan van de club en staat er tegenwoordig zelfs onder contract. Niet als speler… de 57-jarige Maastrichter werkt op het kantoor als operationeel manager ticketing en relatiebeheer. Ook zo kan de droom van een levenslange voetbalsupporter uitkomen. “MVV is een echte familieclub. Dat blijven we ook horen van oud-spelers en zelfs tegenstanders.”

Die tegenstanders worden altijd getrakteerd op een stukje vlaai, wanneer zij Maastricht bezoeken. Dat maakt MVV een uitwedstrijd om naar uit te kijken. Maar ooit was het tegenovergestelde waar. “Ik weet dat topclubs hier vaak met knikkende knieën naartoe kwamen. Het was toen al een kolkende Geusselt”, doelt hij op de naam van het stadion. In die tijd bood het plaats aan bijna 20.000 mensen.

Dan praten we over de twintigste eeuw. MVV wordt opgericht in 1902 en is daarmee de oudste club van Limburg. In het tijdperk voor het profvoetbal wordt us-MVV-ke een aantal keer tweede, voordat ze in 1948 regionaal kampioen worden. Dan speelt de club zijn wedstrijden nog op De Boschpoort. Wanneer in 1956 de Eredivisie in het leven wordt geroepen, behoort MVV steevast tot de beste voetbalclubs van het land.

Ook de capaciteit van De Boschpoort meet zich daarmee: 18.000 plekken. MVV wordt onder meer vierde en vijfde. In de jaren zestig begint de club met een nieuw stadion: De Geusselt, met evenveel plaatsen als zijn voorganger. In de eerste helft van de jaren zestig geldt de zesde plek als beste prestatie. En in 1964 komt een groot talent naar de club, dat nog lang herinnerd zal worden. VV Chevremont, dicht bij Kerkrade gelegen, levert dat jaar Willy Brokamp af in Maastricht.

Willy Brokamp: de witte
“Wie hij was en is, dat werd mij met de paplepel ingegoten. Het icoon van MVV”, kijkt De Graaf terug. Brokamp wordt later in 2014 door NOS-columnist Frank Heinen beschreven als ‘de beste Limburgse voetballer ooit’: “En in ieder geval de gezelligste. Feyenoord en Ajax kwamen vergeefs, Brokamp gaat liever om de hoek voetballen, bij MVV.”

Daar groeit de linksbuiten uit tot een topvoetballer. Het leidt ook tot een bijzondere prestatie van zijn club. MVV wordt in 1970 groepswinnaar in de Intertoto Cup, een neventoernooi dat de UEFA organiseert naast de twee begeerde Europacups. ZVL Zilina uit Tsjecho-Slowakije, Örebro SK uit Zweden en KSV Waregem uit België delven het onderspit.

Na dit seizoen krijgt Brokamp interesse van Feyenoord. De winnaar van de Europa Cup I en de Wereldbeker. Maar Brokamp twijfelt. Uiteindelijk kiest hij toch voor MVV, omdat de club hem helpt een café op het Vrijthof over te nemen. Zijn ware passie heeft namelijk altijd in de horeca gelegen. “Hij zit nog steeds met mooi weer op zijn eigen terrasje”, vertelt De Graaf. “Daar kan iedereen die het wil hem aanspreken.”

In 1970 eindigt MVV ook achtste in de Eredivisie. Een rang die nog eens verbeterd wordt in hét jaar van Brokamp: 1973. MVV bekleedt deze jaargang de zevende plek, Brokamp wordt gedeeld topscorer met achttien goals, en wordt verkozen tot Nederlands voetballer van het jaar. “Het beeld van Brokamp staat hier nog steeds in de businessruimte”, zegt De Graaf trots. Tijdens deze succesvolle periode debuteert de Witte ook voor Oranje, waarvoor hij zes keer scoort in zes wedstrijden. De WK-selectie van 1974 haalt hij op de valreep niet.

Uiteindelijk vertrekt Brokamp toch. Een jaar na zijn beste seizoen ooit, maakt hij de overstap naar Ajax. “Qua mentaliteit het tegenovergestelde van Maastricht”, zegt De Graaf. “Maar voor zo’n man prachtig om dat te mogen meemaken. Al denk ik toch dat Maastricht je meer trekt, als je daar geboren en getogen bent.” En ja, na twee seizoenen, 65 wedstrijden en 29 goals, keert Brokamp weer terug naar zijn MVV om zijn carrière af te sluiten (281 wedstrijden; 120 goals). Om vervolgens carrière te maken in de horeca.

Zoals Heinen in zijn column zegt: “Hij was waarschijnlijk beter in voetbal dan hij nodig vond.” Schrijver Paul van Grinsven, die een boek over de aanvaller schreef, stelde tegenover Radio 1 dat Brokamp in één adem genoemd had kunnen worden met Johan Cruijff, wanneer hij 'eerder bij Ajax of Feyenoord terecht was gekomen'.

Wanneer Brokamp MVV voor het eerst verlaat, krijgt de club het moeilijk. Het leidt zelfs tot de eerste degradatie ooit, in 1976. De blonde aanvaller keert dan even terug, promoveert na twee seizoenen terug naar de Eredivisie en besluit op dat moment te stoppen. Tot aan de jaren nul wisselt MVV (middel)lange periodes in de Eredivisie af met korte tussenpozen in de eerste divisie.

Een van de hoogtepunten komt in 1980, wanneer MVV met 3-6 wint van Ajax. Het is het grootste aantal tegendoelpunten dat de Amsterdammers in De Meer moeten verwerken. “Ik weet het nog goed”, blikt De Graaf terug. “Mijn ouders keken in België naar een wedstrijd van vrienden, maar ik bleef in de auto om naar de radio te luisteren. Bij ieder doelpunt van MVV toeterde ik. Mijn vader dacht: zes keer, dat kan toch niet?, maar het was echt zo.”

Terug naar de top
Een ander hoogtepunt volgt vier jaar later, wanneer MVV het kampioenschap in de eerste divisie behaalt. In de veertien jaar daarna gaat de club nog twee keer heen en weer tussen de hoogste niveaus van het land. De laatste degradatie dateert van het jaar 2000. In de tussentijd wordt ook De Geusselt meerdere malen gerenoveerd en teruggebracht tot een capaciteit van 10.000 plaatsen. Deze eeuw is het MVV nog niet gelukt om zich bij de Eredivisie te voegen. “Het is moeilijk vast te houden. Er zijn ook zo veel factoren die niet iedereen ziet. De sponsoren, het entreegeld, het aantal bezoekers”, zegt De Graaf.

MVV wil graag weer terugkeren naar de Eredivisie, maar het gaat lastig. In 2010 dreigt zelfs een faillissement. Maar, zo blijkt, nood doet leven. “Dan komt toch het familiegevoel weer op. De supporters hebben altijd achter de club gestaan. En zo proberen we met iedereen, fans, vrijwilligers, personeel en selectie, om er weer bovenop te komen”, weet De Graaf. “In deze selectie zit ook kwaliteit. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de transfer van Koen Kostons naar Paderborn. Nu is het weer aan anderen om op te staan.”

In 2021 presenteert MVV de weg naar boven: de Magie van Maastricht. Jeugd, traditie, ambiance, passie, transparantie en betrokkenheid moeten de club weer naar boven helpen. “Mensen die hiernaartoe komen, zijn direct gehecht aan Maastricht. Een mooie stad, restaurants, cafeetjes, pleinen, en deze club. Dat zijn echt uithangborden van de stad. Mensen moeten weer over MVV gaan praten, dat is wat je wil. En daar zijn we met zijn allen hard voor aan het werk”, besluit De Graaf.