Champions League-revelatie van 2013 is tien jaar later een klein clubje

In de schaduw van voetbaltempels, miljardenballen en megalomane overnames leven er clubs in de marge. Waar de liefhebber nog het hof gemaakt wordt met historie, karakter en oprechte romantiek. Voor de rubriek Cultclubs leest Voetbalzone voor uit de sprookjesboeken van de voetbalbibliotheek. In deze editie: Málaga CF, de club die tien jaar na een kwartfinale-plek in de Champions League degradeert naar het derde niveau van Spanje.

Door Kevin van Buuren

Iedere Málaga-speler stort ter aarde wanneer scheidsrechter Craig Thomson op 9 april 2013 het eindsignaal laat klinken. Het lijkt of er juist een volledige Champions-League-campagne in één wedstrijd is gevoetbald tegen Borussia Dortmund (3-2 verlies). In vier desastreuze minuten blessuretijd loopt Málaga de halve finale mis. Als de storm echter weer ligt, dient de club een klacht in bij de UEFA. Thomson zou niet het niveau gehaald hebben dat bij een dergelijke wedstrijd past. Hij laat Borussia-back Marcel Schmelzer ontsnappen aan een tweede gele kaart en bij de late, winnende treffer van Felipe Santana, ziet zijn assistent buitenspel over het hoofd. Dat ook de 1-2 voor Málaga van Portugees Eliseu vanuit buitenspelpositie gemaakt wordt, negeert algemeen directeur Vicente Casado voor het gemak.

“Deze klacht gaat niet over de UEFA, maar over het belabberde niveau van de scheidsrechter. Niet alleen Málaga, maar het voetbal heeft verloren”, foetert hij. Trainer Manuel Pellegrini schaart zich achter zijn directeur en kruipt op cynische wijze in het hoofd van de internationale voetbalbond. “Een geschorst team kan natuurlijk niet de finale van de Champions League spelen.” Hij denkt dat Málaga is gesaboteerd. Het is namelijk geen uithangbord of waardig finalist, omdat de club enkele weken eerder wegens het niet betalen van openstaande rekeningen uitgesloten wordt van Europees voetbal voor het komende seizoen (2013/14). De Spanjaarden zijn immers een vreemde eend in de bijt in de Europese top vol geld en roem. Dat verandert plots in 2010, wanneer Qatarees zakenman Abdullah ben Nasser Al Thani op 28 juli voorzitter wordt.

Die dag schijnt er nieuw licht over het doorgaans zonnige Málaga. De plaatselijke voetbalclub past tot dan toe niet bij de status van de stad; Málaga is de op vijf na grootste stad van Spanje. Het beleeft een redelijk roemloos bestaan sinds de oprichting, dat verschillende jaartallen kent. De club Málaga CF bestaat officieel pas sinds 1994, maar diens voorganger al sinds 1948. Toen werd Atlético Malagueño opgericht als reserveteam van de trots van de stad: Club Deportivo Málaga, dat al in 1904 ten tonele verscheen. Nadat CD Málaga in 1959 degradeert naar de Tercera División, het vierde niveau van Spanje waar Atlético actief is, moet het B-team eigenlijk verplicht degraderen naar het regionale niveau. Daarom besluit Atlético zich in te schrijven als onafhankelijke club, waardoor beide verenigingen samen op het vierde niveau mogen acteren.

CD Malága beleeft nog enkele gouden tijden. Het is in de jaren vijftig vier seizoenen actief in de hoogste Spaanse divisie. Daar wint het in 1953 met liefst 6-0 van Real Madrid. De club uit de hoofdstad die drie seizoenen later de eerste van vijf opvolgende Europa cups I wint. De ware gloriejaren vinden in de jaren zeventig plaats voor CD Malága. Zonder onderbreking speelt het vijf seizoenen in de Primera División. Onder meer een halvefinaleplaats in de nationale beker, tweemaal een zevende plek in de competitie en de eerste winstpartij in het Camp Nou van Barcelona verrijken in deze tijd de Málagaanse geschiedenisboeken. Daarbij wordt in 1973 het clublied uitgevonden: 'Málaga la Bombonera'; het chocoladedoosje.

Waarom dit lied nog steeds in verband gebracht wordt met de club, is niet helemaal zeker. Ook het stadion van Boca Juniors draagt die naam, omdat het de vorm zou hebben van zo’n doosje chocolade. Dat geldt niet per se voor het Estadio La Rosaleda, opgeleverd in 1941. Door de blauwe tribunes lijkt deze aquamarijne edelsteen meer op het zwembad van de stad. Tussen de gebouwen zoals de aangrenzende Alboránzee tussen Malága en het Afrikaanse continent ligt. De theorie luidt dat zanger Joselero de Moron in het lied ‘Todos mis Hijos’ verwijst naar de ligging van Málaga, tussen de bergen, die hij ‘de chocolaatjes van de stad’ noemt. Stadion La Rosaleda neemt wel de twijfel weg over de officiële geboortedag van de club. “Since 1904”, kleurt wit op enkelen van de 33.000 beschikbare stoeltjes. Het jaar dat ook Club Deportivo Málaga werd opgericht.

Het is echter die voorganger van het huidige Málaga CF, die in 1992 ophoudt te bestaan. Daardoor is Club Atlético Malagueño de club van de stad. Na een referendum in 1993 besluit de club een jaar later verder te gaan als Málaga Club de Fútbol. Onder de moderne naam klimt Málaga op naar de hoogste divisie in Spanje. Met kampioenschappen in 1998 (Segunada División B) en het jaar erop (Seguna División). In de Primera División is de achtste plek het hoogst haalbare voor de bloemen van Costa del Sol, in 2001. Twee seizoenen later volgt de kwartfinale van de UEFA Cup, maar na een nieuwe degradatie in 2006 vreest de stad voor een anoniem bestaan in de Spaanse voetbalwereld.

Dat verandert dus in 2010, wanneer sjeik Ben Nasser Al Thani eigenaar wordt. Hij belooft dat Málaga ‘op termijn bij de beste clubs van Spanje’ hoort. Zijn financiële injectie zorgt voor namen als Joris Matthijsen, Ruud van Nistelrooij, Santi Cazorla, Jérémy Toulalan en het grote talent Fransisco ‘Isco’ Alarcón. Een memorabele vierde plaats volgt in 2012, waarna de club een legendarisch Champions League-seizoen meemaakt. Na de uitschakeling tegen Dortmund heeft de zesde plek in de competitie echter geen nut, omdat de UEFA Málaga schorst voor het volgende seizoen in Europa. Waar uitgekeken werd naar een nieuwe toekomst, stapelen de problemen zich vanaf dat moment op in het zuiden.

Al Thani dicht de kosten die hij maakt niet of nauwelijks. Naast transfersommen deelt hij riante salarissen uit om spelers over te halen naar Spanje te komen. Om de financiële wanorde te herstellen gaat de Qatarees de samenwerking aan met hotelketen BlueBay. Deze organisatie stuurt dure spelers en trainers weg. Málaga vindt stabiliteit, maar komt sportief weer in de anonimiteit terecht. Alsof dat gevolg een verrassing is, maakt Al Thani stampij. Hij ontkent enige deal met BlueBay en laat de stekker eruit trekken. In 2018 uiten de fans hun onvrede over de rijke eigenaar. “Je bracht ons van de hemel naar de hel”, laten zij weten in een statement.

Uiteindelijk slaat dat seizoen het noodlot toe. Na een verlies tegen Levante (1-0) is Málaga op 19 april 2018 al zeker van degradatie. Vijf wedstrijden voor het eind van het seizoen. Ook na een stap terug lukt het niet om er twee vooruit te doen. In 2020 doet de club nog een poging om de 7,3 miljoen euro schuld die de sjeik bij Málaga zou hebben, terug te krijgen; maar tevergeefs. Al Thani wordt wel door een rechter uit zijn functie gezet, mede door illegaal toe-eigenen van privé-eigendom en onbehoorlijke leiding. Een administrator krijgt de leiding om de club ternauwernood van een compleet faillissement te redden. Echter is Málaga gedoemd tot waaraan het hoopte te ontsnappen: een nietszeggend bestaan in het Spaanse voetbal. Na een almaar aftakelende selectie, valt aan het eind van het seizoen 2022/23 valt het doek nogmaals. Tien jaar na het sprookjesachtige verhaal in de Champions League, wat het begin had moeten zijn, degradeert de trots van de stad naar het derde niveau van Spanje. Waar de fans blijven hopen op een toekomst die hun beloofd en weer ontnomen werd.